Hangi Aynasız Fotoğraf Makinesi?

Yazı: Prof. Sabit Kalfagil

Yarım yüzyılı aşkın bir süredir fotoğrafın vazgeçilmez makinesi SLR görevini tamamladı. Fotoğraf çekerken sonuç görüntüyü bire bir gösteren yeni olanak artık aynasız dijital fotoğraf makineleri… Hal böyle iken SLR üretiminin hala sürüyor olması sadece tüketim ekonomisinin ayak sürümesinden ibaret. Aynasız fotoğraf makineleri konusunda pek çok fotoğraf sever soruyor; “hangisini alayım” diye? Günümüz insanı bu tür şifalı tavsiyeleri seviyor. Önceleri SLR makineler için de benzer sorular gelirdi. Biz burada değişir objektifli aynasız makinelere çok yönlü bakıyoruz.

Sensör boyutları:

Sabit objektifli kompaktlardan farklı olarak değişir objektiflilerde sensör boyutu büyüdü. Çok küçük bir sensöre büyük milyon pikseller yüklemek yerine bunun büyük sensörle sağlanması görüntü kalitesi açısından çok değerli. Çarpı 2 katsayılı yani 24×36’lık alanın dörtte biri kadar olan bir sensör bazıları için yeterli sonuçlar verebilir. Bu tanıma uygun iki önemli marka var. Sensör boyutu APS-C formatında yani 16x19mm gibi olanlar da görüntü kalitesi sensöre bağlı olarak tabi ki çok daha da iyi olacaktır. Uzun süredir beklenen full frame sensörlü makineler de sonunda üretildi. İstenirse daha büyük sensörleri de üretebilirler. Ancak SLR zincirinin son halkası olarak kabul gören full frame’ler esasen yeterli kabul edilip yıllarca benimsenmişti. İşte size en azından aynı kalite… Niye en azından, çünkü aynasızların fazladan üstünlükleri var.

Geniş açı objektifler:

SLR makinedeki ayna yüzünden klasik simetrik geniş açılar, hatta normal objektifler film düzlemine yeteri kadar yaklaşamıyordu. Bu nedenle bu tip makineler için adına retrofokus denen zorlanmış özel objektifler üretilmişti. Bunlar yalın geniş açılardan farklı olarak iri, ağır ve çok mercekli sistemlerdi. Artık bu objektiflere ihtiyaç kalmadı. Yeni üretilen geniş açılar az elemanlı, küçük, hafif ve daha kusursuz görüntü veriyor. Görüntü mükemmelliği markadan markaya farklılık gösterebilir. Bunları test etmek gerekir, ama ilke olarak bu tip objektifler fotoğrafa bir artı getiriyor.

Diğer objektifler:

Uzun odaklı objektiflerin boyunda önemli bir değişiklik olmaz. Ama kat sayılı sensörü olanlarda ciddi bir küçülme var. Neden, çünkü 400mm bir full frame objektifin katsayılı eşdeğeri 200mm’dir. Böyle bir objektif ise neredeyse avuç içine sığacak kadardır. Bu objektifle çekilen fotoğrafın full frame bir makinenin görüntü kalitesinden biraz daha aşağıda olacağı düşünülebilir. Ama eğer katsayılı makineninki sizin ihtiyaçlarınıza fazlasıyla yetiyorsa sorun yoktur. Daha iri objektifleri taşımanızın anlamı olmayabilir.

Yazılım:

İlk DSLR makinelerin yüksek ISO’lardaki kalitesi çok kötü idi. İlk aynasızlarda da izlenen aynı sorun giderek çözülüyor. Yeni makineler 800 hatta 1600 ISO gibi değerlerde gayet iyi, 3200 civarında ise kabul edilebilir görüntü kalitesi veriyor. Makine seçiminde bu yöne de bakılması uygun olur.

Ergonomi ve kontrol tuşları:

Başlangıçta bir avantaj olarak andığımız küçük gövde yapımı aşırıya gidince neredeyse avuç içinde kaybolan ergonomisi kötü makineler de ortaya çıktı. Bazı yeni modellerde bu sorun bir kabza ile hallediliyor. Küçük bir gövdenin arkasına sığdırılan birçok komut tuşu, basınca çok duyarlı yapılmışsa makineyi her kavrayışınızda istemeden komut değişiklikleri yapıyor. Aynı şey dokunmatik ekranlar için de geçerli olabilir. Bunlara da bakılması uygun olur.

Sonuç:

Hangi sensör boyutu seçilirse seçilsin, görüntü boyutu (MP) bağlamında bir sorun yoktur. Billboard boyutunda baskılar hedeflenmiyorsa x2’lik bir sensör bile genel kullanım için yeterli olabilir. Bu tip makinelerin küçük gövde ve objektif yapımına el vermesi olumludur. Objektif çapları sensör boyutu büyüdükçe büyümek zorundadır. Tele ve zoom objektifler tıpkı SLR makinelerde olduğu gibi kalacaktır. Böyle olunca makinelerin hafif ve küçük olma avantajı sadece gövdelerde kalır. Üstelik küçük bir gövdeye dengesizce büyük bir objektif takılacaktır. Buna bağlı olarak tutuş problemleri yaşanacaktır. Bu durumda belki de bu üretimin karar noktası 1.5x’lik sensör boyutlu makine ve küçük objektifler olmalıdır. Bunun optimal bir çözüm olduğunu düşünüyorum.